Energieopslag biedt kansen

De lage stroomprijzen doen zich vooral ’s middags voor op zonnige dagen tussen grofweg april en september. De prijs van elektriciteit is op die momenten nul euro of zelfs negatief. Kleinverbruikers kunnen – afhankelijk van hun energiecontract - nog tot eind 2026 hun elektriciteitsoverschot salderen. Grootverbruikers moeten nu al oplossingen zoeken om terugleverkosten te voorkomen.

Onbalans op stroomnet
De onbalans in opgewekte energie en benodigde energie gedurende de dag, is een doorn in het oog van Harald Hertog van Local Green Energy. Het overheidsbeleid heeft zich volgens hem te veel gericht op het opwekken van duurzame energie en te weinig op het lokaal opslaan van die energie. Hierdoor wordt het stroomnet op sommige momenten van de dag overbelast en moet er op andere momenten met fossiele energie weer elektriciteit opgewekt worden. Met energieproductie, energieopslag en energiemanagement, richt het bedrijf zich op energievraagstukken in voornamelijk de agrarische sector.
Omdat er op veel kalverbedrijven al zonnepanelen liggen, is energieopslag een belangrijke oplossing in het overbruggen van de momenten met te veel of te weinig energie. Wat een kalverbedrijf nodig heeft aan energieopslag, is op voorhand niet te zeggen, stelt Hertog. Dit hangt af van het aantal zonnepanelen, de (piek)energievraag gedurende de dag, het piekvermogen van de accu (de snelheid waarmee de accu energie kan opslaan en afgeven) en de stroomprijs gedurende de dag. Een quickscan op het bedrijf brengt de mogelijkheden in beeld. Local Green Energy heeft hiervoor een handige tool ontwikkeld die inzicht geeft in de mogelijke oplossingen.

Gelijktijdigheid energiegebruik
Hertog constateert wel dat de gelijktijdigheid van het energieverbruik op agrarische bedrijven gemiddeld over het jaar onder de 50 procent ligt. Dit houdt in dat ongeveer 40 tot maximaal 50 procent van de opgewekte energie direct gebruikt kan worden op het bedrijf. Met een accusysteem kan dit percentage verhoogd worden naar gemiddeld 75 tot 80 procent. Dat betekent dat er nog 20 tot 25 procent stroom nodig is van het net. Dit percentage kan hoger uitvallen als de opslagcapaciteit van de accu groter is. De accu is dan in staat om meer energie op te slaan waardoor er op andere momenten van de dag minder netstroom nodig is.
Een voordeel is dat accu’s intussen in prijs zijn gehalveerd. De kosten van een batterijsysteem bedragen voor een gemiddeld kalverbedrijf 70.000 euro inclusief aansluiting en omvormer, geeft Hertog aan. De terugverdientijd is afhankelijk van de situatie en de toekomstige elektriciteitsprijs maar ligt inclusief energie-investeringsaftrek (EIA) op gemiddeld vier tot vijf jaar. Voor kalverhouders met zonnecollectoren is een grote batterij niet snel interessant, denkt Hertog. Deze bedrijven kunnen het tapwater al warm maken. Kleinere accu’s kunnen dan wel rendabel zijn.

Stroom vóór meter houden
Ook Sander van Bergen van Energie+Dak geeft aan dat een specifieke berekening ter plekke noodzakelijk is om het juiste advies te geven over het energievraagstuk van een kalverbedrijf. Wel kan hij een grove richtlijn geven wanneer een accu interessant is voor kalverhouders met zonnepanelen. Voor de aanschaf van een groot accupakket (groter dan 200 kWh) ligt de grens ruwweg bij 75.000 kWh.
Voor bedrijven die meer dan deze hoeveelheid elektriciteit van het stroomnet halen - dus exclusief het salderen met de opgewekte elektriciteit - kan een accupakket interessant zijn. Om het rendement van een accu te verhogen, is het volgens hem belangrijk dat de accu in korte tijd veel stroom kan opslaan en veel stroom kan loslaten. Kalverhouders kunnen de goedkoop opgewekte energie overdag op andere (dure) momenten weer gebruiken. Het restant kan geleverd worden aan het net als de elektriciteitsprijs het hoogst is, bijvoorbeeld rond 8 uur ’s ochtends of 18.00 uur ’s avonds.
Van Bergen komt regelmatig op kalverbedrijven waar een energievraagstuk speelt. Gezien de structurele energiebehoefte (opwarmen melk en ventilatie) en het aantal zonnepanelen op de daken, komt hij vaak uit op een accu van rondom de 200 kWh. De Luna 215 van Huawai die zijn bedrijf aanbiedt kan 215 kWh opslaan en met de omvormer van 108 kWh (de helft van 215) kan de accu in twee uur opgeladen en ontladen worden. 

Grote of kleine accu
Een accu van rondom de 200 kWh kost bij Energie+Dak ongeveer 60.000 euro. Dit is puur de accu zonder de aansluitkosten en bekabeling. Het bedrijf levert de accu’s op een voet van 30 centimeter, zodat ze niet in het water komen te staan na een regenbui, en met een aanrijdbeveiliging. Dit laatste is vaak een eis van de verzekering. Ook monitoring op afstand (via een app) zit bij de prijs inbegrepen. Voor kalverbedrijven die minder dan 75.000 kWh van het net halen is een accu van deze grootte niet rendabel. Wel kunnen deze bedrijven gebruik maken van kleinere accu’s die eventueel stapsgewijs uitgebreid kunnen worden. Van Bergen adviseert om via een energiescan in beeld te brengen of en welk accupakket interessant is.

Op stroommarkt rendement optimaliseren

Na installatie van de accu, moet er een contract afgesloten worden met een partij die de accu op afstand ‘bedient’ wat betreft laden en ontladen. Zulke bedrijven hebben specifieke kennis over de stroommarkt en kunnen het rendement optimaliseren. Via algoritmes die gebaseerd zijn op factoren die invloed hebben op de elektriciteitsmarkt, proberen ze een inschatting te maken van de meest interessante manier voor het leveren van de stroom. Door de stroom ’s middags op te slaan en ’s avonds te gebruiken of tegen een hoger tarief aan het net te leveren, kan de gemiddelde stroomprijs aan de inkoopkant over een jaar gezien met 7 á 8 cent per kWh naar beneden, en aan de verkoopkant gemiddeld 10 tot 11 cent omhoog. Dit staat los van het voordeel dat er in energiebelasting en transportkosten nog eens te halen valt. Een dynamisch energiehandelscontract, waarbij de stroomprijs per uur wijzigt, is daarbij essentieel.