Uiteindelijk regeert de portemonnee

“Het is ook nooit goed!”, zei Marloes, nadat ik mijn zorgen uitte over de hoge vleesprijzen in onze sector. “Je lijkt wel een boer! Altijd klagen!”

Natuurlijk heeft ze een punt en moet ik - samen met alle (rosé)kalverhouders - blij zijn met de hoge prijzen van dit moment. Mijn ‘beklag’ ligt ook wat genuanceerder. Door de hoge grondstofprijzen hebben we deze prijzen nodig. Maar over een paar maanden hebben we deze prijzen nog steeds nodig omdat de kostprijs hoog zal blijven. Het is echter de vraag of we dan nog steeds dit niveau hebben. Misschien lopen we na de plotselinge prijspiek van eind januari/begin februari tegen weerstand in de markt aan en duikelt de notering naar een niveau waar we niet blij van worden.

Daarbij is het ontzettend onrustig in de wereld: spanningen tussen Rusland en Oekraïne, China dat steeds meer op de trom roffelt en laat zien dat het een wereldmacht is. En dan te bedenken dat wij afhankelijk zijn van deze landen qua gas, grondstoffen, chips, medicijnen… Die internationale onzekerheid kan grote gevolgen hebben voor de wereldeconomie. En als je hoog in de boom zit, zoals wij nu met onze kalfsvleesprijzen, dan kun je ook hard naar beneden vallen.

Het nieuwe regeerakkoord biedt ook niet veel soelaas. Er worden miljarden uitgegeven aan klimaat en stikstof ‘om de natuur te redden’. Ik kan daar met de kop niet bij. Het geld zal wel niet veel kosten, maar het zal vroeg of laat terugbetaald moeten worden. Ik denk dat we de komende generatie met een groot financieel probleem op gaan zadelen.

Waarschijnlijk komen mijn negatieve gedachten door het feit dat ik met al die onzekerheden moeite heb om de toekomst van mijn eigen bedrijf helder in beeld te krijgen. We moeten investeren in emissiereductie, het liefst brongericht, maar de impact om dit te realiseren in bestaande stallen is groot. Het is daarom moeilijk om achter investeringskeuzes te gaan staan van regels die je opgedrongen krijgt. Ook de bedrijfsrisco’s van die investeringen zijn groot. En dit staat nog los van het feit of je persoonlijk met zoveel techniek in en onder je stal wilt werken.

Tien jaar geleden zouden we denken: gas erop en we gaan door. Nu ben ik vijftig en zit ik in de twijfelmodus; ook al worden er bakken geld vrijgemaakt via subsidies en technische oplossingen om de uitstoot te verminderen. En welke praktische boer kan dit straks nog betalen zonder een subsidie?

Vorige week sprak ik een retailer die groot was geworden met een ‘Aldi-concept’ in de horeca. Zijn visie: de overheid kan alle kanten op willen, maar uiteindelijk regeert de portemonnee. Er is maar beperkt ruimte voor duurder, lokaal voedsel met een verhaal. Het gros heeft de hand op de knip.

70 miljard euro budget voor stikstof en klimaat. Dat is 27.000 euro per gemiddeld Nederlands gezin. Het kan aan mijn denkniveau liggen maar in onze omgeving wonen mensen die van 100 euro per week een gezin draaiend moeten houden! Voor ons bedrijf betekent investeren in emissiereductie dat ik de komende vijftien jaar, ondanks de subsidie, financieel gezien en zwaar juk draag. Het is des te lastiger omdat het ook zomaar kan dat je over vijftien maanden weer met ander beleid te maken krijgt.

Terugkomend op het begin van deze column: ik hoop dat we de prijzen de komende vijftien weken kunnen behouden. Ondanks alle zorgen ben ik wel blij dat ik het mooiste vak van de wereld heb. Die keuze heb ik meer dan dertig jaar geleden helemaal zelf gemaakt en daar heb ik nog geen dag spijt van gehad.

Hans Luijerink
Voorzitter VVK