Italiaanse kalversector denkt weer aan groei

Wat Duitsland is voor worst en schnitzel, is Italië voor kalfsvlees. Het land kent een eeuwenoude traditie in de consumptie van kalfsvlees dat sterk verankerd is in de cultuur. Met een zelfvoorzieningsgraad van 62 procent is Italië ook een belangrijk land voor Nederlandse kalverhouders, die een groot deel van hun productie geëxporteerd zien worden. Toch heeft de Italiaanse kalversector de laatste decennia enorm onder druk gestaan. Hoewel betrouwbare cijfers over de kalfsvleesproductie in Italië moeilijk te achterhalen zijn, is wel duidelijk dat zowel de productie als consumptie de afgelopen 25 jaar gestaag zijn gedaald.
Italië heeft ongeveer 320.000 kalverplaatsen en 550.000 slachtingen. Eurostat laat hogere cijfers zien voor het aantal geslachte kalveren, maar daar zijn waarschijnlijk ook buffelkalveren in verwerkt die gehouden worden voor vitelli bufalini. De cijfers in de grafiek zijn dus geen officiële cijfers maar een zo goed mogelijke schatting van blankvleesslachtingen gebaseerd op input van marktdeskundigen en officiële cijfers. In het begin van deze eeuw lag het aantal kalverslachtingen nog op ruim 800.000. Daarna is het aantal in jaarlijkse stappen van ongeveer 20.000 kalveren gezakt naar ongeveer 550.000 kalverslachtingen in 2020. De laatste vijf jaar blijft het aantal slachtingen redelijk stabiel.

Ontbreken van opvolging
De reden achter de daling moet gezocht worden in het ontbreken van perspectief en opvolging. Italië kende veel kleine bedrijven die zich in het brede, noordelijke deel van de laars bevinden in de regio’s Piemonte, Lombardije en vooral Veneto. Na de schifting van de laatste twee decennia ligt de gemiddelde bedrijfsgrootte op zes á zevenhonderd dieren. Slechts een handvol bedrijven heeft enkele duizenden kalveren. De noordelijke regio’s behoren tot het rijkste gedeelte van Italië. Jongeren kunnen hier relatief makkelijk aan goede banen komen en verkiezen een carrière buiten de boerderij boven het overnemen van een kleinschalig kalverbedrijf. Hierdoor vergrijst de sector in rap tempo met jaarlijks stoppers in overvloed.

Met behulp van nationale en Europese subsidies worden er nieuwe stallen gebouwd. Hiermee hoopt de Italiaanse kalversector het dieptepunt in het aantal kalverplaatsen bereikt te hebben.

Om het aantal stoppers een halt toe te roepen, investeren integraties in kalverbedrijven. Door stallen aan te kopen, hopen ze de huidige productiecapaciteit op peil te houden. Bedrijfsleiders verzorgen de kalveren. Deze ontwikkeling heeft er in geresulteerd dat het aantal contractbedrijven fors is toegenomen. Waar in het begin van deze eeuw het aantal contractstallen op ongeveer 50 procent lag, is dat nu 85 procent. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in nieuwbouw. Met behulp van nationale en Europese subsidies worden er nieuwe stallen gebouwd. Omdat in deze stallen een paar duizend kalveren gehuisvest kunnen worden, compenseren ze de teruggang. De kalfsvleessector hoopt het dieptepunt in het aantal kalverplaatsen te hebben bereikt en ziet uit naar een lichte toename.

Ongeveer vijfhonderd bedrijven
Italië telt op dit moment ongeveer vijfhonderd gespecialiseerde kalverbedrijven, ongeveer de helft van het aantal in Nederland. De Nederlandse integraties VanDrie Group en Denkavit zijn ook volop actief op de Italiaanse markt. Ze richten zich met name op de afzet van kalvervoer, melkpoeder, muesli/brokken en vloeibare producten. Enerzijds voor de eigen bedrijven, anderzijds voor stallen die onder contract staan van slachterijen zonder voerproductie. VanDrie Group is daarbij ook actief in het bouwen van nieuwe, moderne kalverstallen. Vanwege de krimp van de kalverhouderij in Nederland, en de lage zelfvoorzieningsgraad van Italië, is uitbreiding in dit land een logische keuze.

Dit artikel is tot stand gekomen na een studiereis van het VVK-bestuur aan Italië. Lees het volledige artikel in De Kalverhouder die op zaterdag 11 oktober verschijnt.

Foto: een nieuwe stal met wanden en dak van beton

* Schatting van blankvleesslachtingen gebaseerd op input van marktdeskundigen en officiële cijfers