Kelderballen geldige emissiemaatregel Vlaamse kalverhouders

Vlaamse kalverhouders moeten op 31 december van dit jaar de ammoniakuitstoot op hun bedrijf met minimaal 5 procent naar beneden brengen. Eind 2026 loopt dit op naar 14 procent en in 2030 naar 28 procent.

Praktijkonderzoek start in 2026
Hoewel de kelderballen - die in België te koop zijn onder de naam StalleBalle – op de PAS-lijst staan met een reductiepercentage van 29 procent bij varkens, is het WeComV in haar voorlopige vaststelling voor vleeskalveren niet verder gegaan dan 11 procent. De Vlaamse kalverhouders hoopten op een hogere voorlopige emissiereductie van minimaal 15 procent zodat ze met de ballen zouden voldoen aan de voorwaarden die gelden tot en met eind 2026.

Om de werkelijke emissiereductie van de kelderballen in kalverstallen vast te stellen, start belangenvereniging VBK komend jaar praktijkonderzoek op twee kalverbedrijven. Naast de StalleBalle zal tijdens dat onderzoek ook de Cattlefloor van de firma Nooyen onderzocht worden boven een diepe kelder en een ondiepe kelder met continue urineafstroom. Dit gecoat stalen rooster heeft relatief veel openingen waardoor de vloeremissie lager uitvalt dan met houten roosters.

Registratie als officiële PAS-maatregel
Het werkingsprincipe van de kelderballen is gebaseerd op het afdekken van het mestoppervlak en het draaien van de drijvende ballen. Omdat de ballen half gevuld zijn met water, kantelen de ballen als er mest bovenop valt waardoor de mest vervolgens onder de bal belandt. De resultaten van het onderzoek zullen naar verwachting op zijn vroegst begin 2028 bekend worden. Daarna volgt nog een administratieve procedure om de techniek geregistreerd te krijgen als officiële PAS-maatregel.

Naast de kelderballen heeft het WeComV ook leegstand goedgekeurd als effectieve maatregel om stalemissies te beperken. Zo mogen Vlaamse kalverhouders rekenen met 5, 7,5 of 10 procent emissiereductie als de kalverstallen respectievelijk 38, 46 of 55 dagen onbezet blijven. Kelders moeten daarbij wel leeg zijn of de ventilatie moet beperkt worden tot een minimaal debiet.

Circulaire oplossingen landbouw en industrie
De kunststof kelderbal van HDPE werd tot 2010 op de markt gebracht door de Nederlandse firma Balansbal bv uit Gemert. Sinds vorig jaar wordt de bal onder de naam StalleBalle door het Vlaamse bedrijf Energencia bv aangeboden. Dit Belgische bedrijf ontwikkelt en promoot circulaire oplossingen op het gebied van energie, water en lucht, voor met name landbouw, industrie en overheden.