RvS kritisch over verhoging stikstofondergrens: ‘voorstel kwetsbaar’

De verhoging zou bij kunnen dragen aan de legalisering van PAS-melders — agrarische bedrijven die destijds opereerden onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) maar sindsdien geen geldige natuurvergunning meer hebben. Volgens schattingen zou met een grens van 1 mol per hectare circa 80 procent van deze bedrijven buiten de vergunningsplicht vallen.

Gematigd positief
Landbouworganisatie LTO Nederland reageerde gematigd positief op het advies van de Raad van State. De organisatie erkent de risico’s, maar wijst op het belang van een breed maatregelenpakket dat juridische houdbaarheid en stikstofreductie combineert. LTO wil dat de ministeriële commissie verder werkt aan een totaalpakket zodat de risico’s beheerst kunnen worden.
Ook politieke partij BBB, die al langer pleit voor een verhoging van de stikstofondergrens, noemt de uitspraak van de Raad van State een stap vooruit. “Het is tijd om te kijken naar wat wél mogelijk is. Ondernemers mogen niet langer afgerekend worden op modeluitkomsten die in de praktijk niet toetsbaar zijn,” stelt de partij. BBB wijst erop dat andere Europese landen al werken met hogere drempelwaarden, zonder dat dit hun economie verlamt. Volgens de partij zou het invoeren van een ondergrens de vergunningsverlening voor boeren, bouwers en bedrijven weer op gang kunnen brengen.

Wetenschappelijke verdeeldheid
Het advies maakt echter ook duidelijk dat er geen consensus bestaat over het werken met zeer lage drempelwaarden. Het RIVM blijft vasthouden aan bestaande modellen, terwijl andere experts betogen dat niet-detecteerbare emissies niet juridisch mogen worden meegewogen. Het resultaat is volgens critici ‘schijnzekerheid’ die het land stillegt, van bouwprojecten tot sportevenementen.
Caring Farmers, een organisatie van natuurinclusieve kringloopboeren, is kritisch op het verhogen van de stikstofondergrens. “Er ligt nog steeds geen concreet plan dat stikstofemissies aantoonbaar verlaagt en natuurherstel garandeert. Moeilijke keuzes blijven uit.” Ook het bedrijfsleven uit zorgen. VNO-NCW waarschuwt voor juridische onzekerheid als de ondergrens zonder aanvullend beleid wordt ingevoerd. “Zonder robuust maatregelenpakket is het risico groot dat projecten alsnog stranden bij de rechter,” aldus voorzitter Ingrid Thijssen.

Weg naar nieuw stikstofbeleid
De ministeriële commissie werkt ondertussen aan een breder pakket dat stikstofreductie, vergunningverlening en economische ontwikkeling moet verbinden. De coalitie heeft zich uitgesproken voor het doorzetten van dit traject. Het doel blijft om te komen tot een juridisch houdbaar stikstofbeleid waarbij ontwikkelruimte voor stikstofproducerende activiteiten mogelijk blijft.