Brabant herziet stikstofaanpak ingrijpend

Sinds 2017 gelden in Brabant strenge ammoniakemissie-eisen voor stallen. Die regels moesten zorgen voor een forse afname van de stikstofuitstoot, maar in de praktijk stokt de uitvoering. Door onzekerheid over de werking van emissiearme stalsystemen en juridische procedures is de vergunningverlening nagenoeg stilgevallen. Daardoor worden veel oude stallen niet vervangen, met als gevolg dat de beoogde stikstofreductie uitblijft. “Het verlenen van vergunningen is geen doel op zich,” stelt het provinciebestuur in de Statenmededeling. “Het gaat om het daadwerkelijk bereiken van stikstofreductie.”

Nieuwe aanpak: reductie zonder vergunning
De provincie schakelt over op een systeem waarin stikstofreductie zelf als ‘passende maatregel’ wordt aangemerkt. Boeren die hun emissie verlagen door aanpassingen aan stallen, voer of management, hoeven daarvoor geen aparte natuurvergunning meer aan te vragen. De provincie hoopt dat dit drempels wegneemt en ondernemers aanmoedigt sneller te verduurzamen. Wel blijft het verboden om de vrijgekomen emissieruimte op te vullen met extra dieren. Uitbreiding blijft alleen mogelijk met een vergunning.

Doel: per sector 46 procent minder uitstoot
De nieuwe koers richt zich op een sectorgemiddelde reductie van 46 procent in 2035 ten opzichte van 2019. De provincie stapt geleidelijk over van emissie-eisen per dierplaats naar een emissieplafond per bedrijfslocatie. Ondernemers krijgen meer keuzevrijheid om aan de normen te voldoen: via erkende huisvestingssystemen, voermaatregelen, natuurinclusieve bedrijfsvoering of minder dieren. Veehouders met stallen ouder dan 15 tot 20 jaar moeten uiterlijk 1 juli 2026 aangeven hoe zij aan de nieuwe normen zullen voldoen. De provincie biedt hen juridische zekerheid via maatwerkvoorschriften die hun gekozen maatregelen vastleggen.

Vrijdag 31 oktober debat in Statenvergadering
In 2030 evalueert de provincie of het reductiepad op koers ligt. Zo nodig wordt de aanpak bijgesteld of gebiedsgerichter gemaakt, afhankelijk van de staat van de Natura 2000-gebieden. Daarmee wil Noord-Brabant natuurherstel koppelen aan “ontwikkelruimte voor wonen, werken en wegen”. De provincie werkt de komende weken de hoofdlijnen uit met maatschappelijke partners en Provinciale Staten. Op 31 oktober volgt een oordeelvormend debat, en op 12 december 2025 nemen de Staten een besluit over de wijziging van de omgevingsverordening.

Of de herziening van het Brabants stikstofbeleid (met stikstofreductie als passende maatregel) de broodnodige juridische zekerheid biedt aan veehouders is niet bekend. Daar zal de komende weken meer duidelijkheid over komen.