Voeding

20 nov 2009 om 10:53uur

\n\n

\n \n

\n Eiwitkorrels als alternatief voor duur\n melkpoeder\n \n

\n Wankel evenwicht kilo?s brok en kleur vlees\n

\n De zoektocht naar een brok die een deel van\n het melkpoeder in het voerrantsoen van witvleeskalveren kan\n vervangen duurt al jaren. De aandacht hiervoor is echter sterk\n toegenomen nu de prijzen voor melkpoeders stijgen tot ongekende\n hoogte. De ervaringen zijn veelbelovend, maar het blijft lastig\n de kleur van het vlees op niveau te houden.

\n De productie van kwalitatief goed witvlees kan\n niet zonder zuivelproducten in het voer. Verschillende proeven\n wijzen uit dat een deel van het melkpoeder echter wel is te\n vervangen door een eiwitrijke brok. Dat is des te\n aantrekkelijker nu de prijzen van de poeders al langere tijd op\n een extreem hoog niveau zitten en ook onduidelijk is hoe die\n prijs zich de komende tijd gaat ontwikkelen. Het voeren van\n brok kan daardoor al snel een besparing van een paar tientjes\n per kalf op de voerkosten opleveren.

\n Meer pensvertering

\n De Gebrs. Fuite uit Genemuiden timmeren de\n laatste maanden nadrukkelijk aan de weg met hun eiwitbrok voor\n witvleeskalveren. Volgens Koop Fuite was het hen bij de\n ontwikkeling van de brok in eerste instantie niet te doen om\n een lagere voerprijs. ?Wij vonden dat bij witvleeskalveren veel\n meer winst te halen was uit de pensvertering. Met het voeren\n van snijmaïs alleen bereik je daar nog niet veel. Dan bied je\n wel structuur, maar niet de benodigde in de pens verteerbare\n eiwitten en goed benutbare koolhydraten.?? Met een betere\n pensvertering verwacht Fuite een betere groei en een betere\n gezondheid van de dieren. De brok bestaat voornamelijk uit\n plantaardige eiwitten.

\n Fuite deed op het eigen proefbedrijf in\n Schuinesloot verschillende proeven (zie kader). De kunst is het\n vinden van die verhouding melkpoeder, brok en snijmaïs die\n zorgt voor een acceptabele vleeskleur. De proeven laten zien\n dat de maximale brokgift rond de 70 tot 90 kilo ligt. De\n uitkomsten van proeven van andere voerleveranciers komen op\n vergelijkbare rantsoenen. Een hoger aandeel brok in het\n voerrantsoen levert kleurscores op die kunnen oplopen tot boven\n de 6,5.

\n Hoger ijzergehalte

\n Het voeren van brok en snijmaïs heeft\n consequenties voor het ijzergehalte in het bloed. Traditioneel bouwen de witvleeskalveren in\n het begin van de periode een hoog ijzerniveau op, mede als\n gevolg van ijzerinjectie. Tegen het afleveren is het\n ijzergehalte dan zo gedaald dat het vlees de gewenste kleur\n heeft. Bij het voeren van brok en snijmaïs voer je echter\n dagelijks een hoeveelheid ijzer. In de proeven van Fuite ligt\n de gemiddelde ijzertoediening rond 50 ppm (mg per kg). Voor een\n goed resultaat is de onderlinge verhouding tussen snijmaïs en\n brok ook van belang. Deze verhouding bepaalt het gehalte ruw\n eiwit in de pens. Volgens Koop Fuite leren ervaringen uit de\n melkveehouderij dat dit gehalte (REP) minimaal vijftien procent\n moet zijn. Door meer via de pens te voeren neemt in de proeven\n het aantal kalveren met clostridium af.

\n Voordeel tot enkele tientjes

\n De vervanging van een deel van het melkpoeder\n door brok leidt tot een daling van de voerkosten. Hoe groot die\n winst is, hangt af van de uitgespaarde hoeveelheid poeder en de\n prijs van het poeder. Het voordeel kan oplopen tot enkele\n tientjes per kalf. In de laatste proef van Fuite (zie kader)\n krijgen de kalveren 88 kilo brok tegenover een besparing van 40\n kilo poeder. Bij een prijs van ?0,30 cent per kilo brok en\n ?1,40 per kilo poeder, bedraagt de voerbesparing dan ?29,60 per\n kalf.

\n Extra arbeid

\n Ervaringen uit de praktijk laten zien dat de\n brok en de snijmaïs het best gemengd kunnen worden gevoerd.\n Beide voerbestanddelen los voeren levert niet alleen extra werk\n op, maar geeft ook eerder problemen met oplopers. Fuite mengt\n de brok, de snijmaïs en wat gehakseld stro in een mengbak voor\n op de shovel. Voor een geleidelijke opname van het voer is het\n nodig twee keer per dag te voeren. Bovendien is het zaak de\n kalveren onbeperkt water te verstrekken. Anders krijgen de\n kalveren het voer niet weg. Om de kalveren aan het\n maïs/brokmengsel te laten wennen, voegt Fuite de eerste dagen\n wat natte pulp voor de smaak toe. De introductie van brok op de\n witvleesbedrijven brengt meer werk met zich mee. Bij een goede\n mechanisatie en een moderne indeling van de stal, kan het\n echter in één werkgang met het voeren van de maïs. De extra\n arbeid voor het aanmaken van het maïs /brokmengsel blijft dan\n beperkt tot circa een half uur per dag.

\n De effecten op de hoeveelheid mest is niet\n helemaal duidelijk en is afhankelijk van de samenstelling van\n het rantsoen. Het lijkt logisch dat er meer mest komt, met een\n hoger DS-gehalte. Exacte cijfers ontbreken in de proeven. Naast\n de hoeveelheid is ook de samenstelling van de mest van belang.\n Een drogere mest lijkt eenvoudiger af te zetten. Dat kan leiden\n tot een besparing op de afzetkosten per kuub.

\n Van voorzichtig positief tot\n enthousiast

\n De VanDrie Group zoekt al langer samen met\n voerleveranciers naar vervangers voor een gedeelte van het\n melkpoeder. Henny Swinkels: ?Het is lastig. Het ei van Columbus\n is nog niet gevonden. Ik ben dan ook nog maar gematigd\n positief. Niet alleen de kleur van het vlees is belangrijk,\n maar ook het intramusculair vet. De kwaliteit van het vlees\n verandert in ieder geval. De trouwe consument zit daar niet op\n te wachten. Maar ik zie ook wel kansen voor het beter inzetten\n van het meermagensysteem van het kalf.??

\n Johan Goettsch van Denkavit ziet ook\n mogelijkheden, maar spreekt wel van een precair evenwicht. ?Wij\n voeren al langer een mengsel van melkpoeder, snijmaïs, gerst en\n brok. De hoeveelheid poeder ligt daarbij nog steeds boven de\n 315 kilo. Alle proeven wijzen uit dat we ook niet zonder de\n melk kunnen. Ondanks meer werk en misschien meer\n mestafzetkosten is de kalverhouder op de langer termijn gebaat\n bij een beter rendement in de sector.??

\n Piet Olofsen uit Hierden voert nu het tweede\n koppel kalveren met brok. ?De eerste koppel Belgisch Blauwe\n vaarskalveren scoorde verrassend een kleur van 5,3. Het\n rantsoen bestond uit 83 kilo brok en 60 kilo maïs. Met een\n geslacht gewicht van 176 kilo en een daggroei van 1350 gram\n ging het best. Ik wil eigenlijk nog wat voordeliger voeren en\n ga daarom terug naar 75 kilo brok en schroef de maïs op naar\n 150 kilo. Zo bespaar ik 80 gram poeder per voeding. Het is\n belangrijk twee keer daags te voeren en onbeperkt water te\n geven. Deze ontwikkeling is niet meer te stoppen.\n

\n Voor Lammé Brons van Brons Mengvoeders/Vemello\n is het nog geen uitgemaakte zaak dat het bijvoeren van brok een\n blijvertje is. ?Het is heel riskant. Je hoeft maar iets boven\n het ijzerniveau te zitten en daar ga je met je kleur. Tot 50-60\n kilo brok kun je een kleur van 5,5 halen. Het maximum ligt denk\n ik bij 80-100 kilo brok. Ik verwacht dat de prijzen van de\n zuivel wel weer gaan zakken en dan schakelen we allemaal weer\n over op poeder. Maar het is wel goed dat we op zoek gaan naar\n een alternatief.??

\n Uit proeven op het bedrijf van de Gebrs. Fuite\n in Schuinesloot blijkt dat er in het voerrantsoen van\n witvleeskalveren minimaal 315 kilo melkpoeder nodig is om een\n goede vleeskleur te scoren. De hoeveelheid maximale hoeveelheid\n brok komt uit op 80 tot 90 kilo.

\n \n\n