De kalverhouder nr 6

\n Stoffig klusje behoort tot het verleden\n

\n Nieuwe doseerwagen mengt stro onder ruwvoer\n

\n Stro mengen onder het ruwvoer is goed om de penswerking van\n kalveren te stimuleren. Tot op heden is het altijd lastig\n geweest stro te mengen onder ander ruwvoer. Vliebo ontwikkelde\n een wagen die stro en gerst mengt. Ton van den Broek uit\n Venhorst heeft het eerste exemplaar in gebruik.\n

\n Normaal loopt Ton van den Broek (41) elke dag twee keer langs\n de kalveren om het stro toe te dienen. Met een 25-literemmer\n onder zijn arm loopt hij licht voorovergebogen de gangen af.\n Aan het einde strekt hij zijn rug. Hij vult de emmer bij. Zijn\n gezicht en overall zitten onder het stof van het stro. Dit\n beeld is nu verleden tijd. De geplette gerst wordt nu vooraf\n met het stro gemengd. Hierdoor bespaart de kalverhouder twee\n looprondes. Het stof tijdens het verstrekken van het stro is\n verdwenen. Rustig staat hij op de nieuwe voerdoseerwagen, die\n rustig langs de voertroggen rijdt.
\n De nieuwe voerdoseerwagen van Vliebo herbergt maximaal\n tweehonderd kilo ruwvoer, gemengd met gehakseld stro. Het stro\n is twee tot drie centimeter lang en neemt ongeveer dertig\n volumeprocent in. Van den Broek voert maximaal zevenhonderd\n gram ruwvoer per dag per kalf bij. Voor de 960 plaatsen in zijn\n bedrijf betekent dit drie wagens per dag.
\n ,,Ik laat de gerst erin lopen. Vervolgens breek ik een halve\n zak met stro in de wagen e n laat de menger zijn werk doen??,\n vertelt Van den Broek enthousiast. ,,Ondertussen doe ik nog wat\n andere werkzaamheden.?? Na vijf minuten stopt de menger\n automatisch en kan de kalverhouder aan zijn ronde beginnen. Hij\n kan daarbij de snelheid en de hoeveelheid voer traploos\n aanpassen. Van den Broek zoekt nu nog naar de ideale snelheid\n en dosering. Straks wil hij een schema maken, zodat hij precies\n weet bij welke standen welke hoeveelheid voer wordt gedoseerd.\n

\n Probleem vertaald
\n Volgens Pieter Ploeg van Vliebo was vooral het uit elkaar\n krijgen van het stro een horde die genomen moest worden. ,,Door\n aan de binnenkant tanden te plaatsen, trekt de menger het stro\n mooi los. Ook het toerental van de menger die in de machine\n ligt, is drastisch verlaagd naar vijf omwentelingen per minuut.\n De menging is verbeterd en de hoeveelheid stof gedaald. Door\n vallen en opstaan zijn we tot dit resultaat gekomen. De wens\n van Van den Broek hebben we uiteindelijk goed beantwoord??,\n zegt Ploeg niet zonder trots.
\n Ton van den Broek is sinds 1991 kalverhouder op de locatie in\n Venhorst. Gestaag is het aantal plaatsen uitgebreid tot het\n huidige aantal van 960. Denkavit is zijn vaste afnemer en\n leverancier van melkpoeder en ruwvoer. De samenwerking met deze\n integratie bestaat al achttien jaar. Hij is erg tevreden over\n de kwaliteit en de uniformiteit van de geplette gerst die hij\n voert. ,,De gerst is een zuiver en stabiel product zonder\n verontreinigingen.??
\n De kalverhouder kon kiezen tussen maïs, gerst of structomix als\n voederbron. Gerst heeft zijn voorkeur. Een ander voordeel noemt\n hij het vochtgehalte van het mengsel gerst en stro. Door het\n lage gehalte aan vocht blijft de mengwagen altijd schoon. Dit\n verhoogt de levensduur van de nieuwe mengvoerwagen.\n

\n Veel maïs
\n Sommige kalverhouders kiezen voor maïs, dat met grotere\n hoeveelheden wordt toegediend. Vliebo is nu bezig om eenzelfde\n machine te ontwikkelen voor het mengen van maïs en stro. Volume\n is daarbij de beperkende factor. ,,De snelheid en het volume\n van de machine zijn bij maïsverstrekking niet in balans. Om\n meer mengsel toe te dienen per seconde, dient de vijzeldiameter\n vergroot te worden. Daarnaast houden we rekening met het feit\n dat maïs vochtiger is en grover van structuur. Het gedraagt\n zich daardoor tijdens het mengen anders dan gerst. Hier zijn we\n druk mee bezig??, vertelt Pieter Ploeg.
\n De prijs van de volledig in RVS uitgevoerde, mengende\n voerdoseerwagen ligt tussen de dertien- en zeventienduizend\n euro. Dit is afhankelijk van de uitvoering, zoals een extra\n weeginstallatie, doseerklok of een uitzonderlijke maat. ,,Want\n de stal bepaalt de lengte, de breedte en de hoogte??, zegt\n Ploeg. ,,De smalste wagen die we nu kunnen produceren, heeft\n een breedte van 52 centimeter. De lengte varieert van één meter\n twintig tot één meter veertig. De hoogte loopt op tot één meter\n zestig.??
\n Een 24-voltaccu verplaatst de wagen. ,,De verwachting is dat de\n accu één keer per week bijgeladen moeten worden. Het onderhoud\n is laag en beperkt zich tot het controleren van het waterniveau\n en het smeren van de ketting en de lagers??, verzekert Ploeg.\n

\n Jaarlijkse arbeidsbesparing 330 uur
\n ,,De besparing op arbeid is minimaal één uur per dag??, zegt\n kalverhouder Ton van den Broek uit Venhorst over zijn nieuwe\n voerdoseerwagen. Dit betekent een besparing van 330 uur per\n jaar. Wanneer een uurloon van vijftien euro voor een\n kalverhouder wordt aangehouden, is de totale investering binnen\n drie jaar terugverdiend. Tel hierbij de verbeterde\n arbeidsomstandigheden op voor houding en luchtwegen en de\n beslissing is snel genomen. Ook denkt Van den Broek dat door de\n optimale penswerking, die door het stro wordt bereikt, het\n uitvalpercentage lager is: ,,Ik ben ervan overtuigd dat de\n dierenarts in de toekomst minder vaak langskomt??.\n

\n Jaarkosten doseerwagen
\n De economische levensduur bepaalt de afschrijvingstermijn. Voor\n de doseerwagen is de afschrijving ongeveer vijf jaar. In de\n berekening hieronder is een rentepercentage van vijf procent en\n twee procent onderhoud gehanteerd. De jaarkosten komen op:\n

\n Afschrijving 20%  3000
\n Rente 5%      750
\n Onderhoud 2%    300
\n Totaal per jaar       \n ? 4050\n

\n Stro verbetert vertering
\n Het voordeel van maïs verstrekken als ruwvoer is dat het de\n vorming van een grote pens met veel volume stimuleert. De\n kwaliteit van de pens blijft echter achter. Penspapillen\n ontwikkelen zich niet optimaal waardoor de pens aan het einde\n van de opgroeifase de grote druk van de hoeveelheid voer niet\n goed kan verteren. De pens verzuurt en de kans op clostridium\n neemt toe. Goed ruwvoer, stro, kan dat voorkomen.
\n Gerst als ruwvoerbron geeft meer kans op oplopers. Door\n verkeerde inname van melk en gerst kan een papachtige gist\n ontstaan dat oplopers veroorzaakt. Door stro toe te voegen aan\n het menu beweegt de pens meer. De kans op oplopers vermindert.\n Stro heeft een mechanische prikkeling. De ideale voedselbron is\n een combinatie van gerst of maïs met stro.\n

\n  \n