Nederland kalverland in vogelvlucht

Nederland telt bijna 17.000 melkveebedrijven. De kalversector is fors kleiner met iets meer dan 1.600 bedrijven (een tiende deel). Van de andere kant worden er op een kalverbedrijf wel meer dieren gehouden, gemiddeld 645 stuks. Bedrijven met blankvlees kalveren zijn gemiddeld groter (903 stuks) dan bedrijven met rosévleeskalveren (408 stuks). Op melkveebedrijven worden gemiddeld minder dieren gehouden, namelijk 150 stuks melkvee inclusief jongvee.

Concentratiegebied Veluwe
Waar melkveebedrijven redelijk verspreid liggen door Nederland, heeft de kalverhouderij een duidelijk concentratiegebied op de Veluwe (zie landkaart). De reden ligt in de gewenste kleur van het vlees. Van oudsher houden consumenten uit Zuid-Europese landen  – waar veel kalfsvlees gegeten wordt – van kalfsvlees met een wit/roze kleur. Deze vleeskleur kon vroeger het best verkregen worden door de dieren ijzerarm (grond)water te laten drinken. IJzer maakt namelijk het vlees donkerder van kleur. Op de Veluwe en rondom Baarle-Nassau in Noord-Brabant zijn de zandgronden uit zichzelf ijzerarm: ideale gebieden dus om kalveren te houden. Tegenwoordig speelt de samenstelling van het grondwater geen prominente rol meer door het gebruik van ontijzeringsinstallaties. Vleeskalveren worden nu in het hele land gehouden. Maar in de gebieden met van oudsher schoon grondwater worden nog steeds de meeste kalveren gehouden.

Holstein vs. Belgisch Blauw
Van de in Nederland geboren kalveren is de helft zwartbont holstein. Ongeveer een kwart is een kruisling kalf met als vader een Belgische Blauwe. Roodbonte holsteins zijn goed voor ongeveer 16,5 procent van het aantal geboorten. In 2015 was nog 60 procent van het aantal geboren kalveren van een zwartbonte holsteinstier. De daling bij zwartbont komt vrijwel volledig ten gunste van Belgisch Blauw. Na de introductie van fosfaatrechten houden melkveehouders immers niet meer jongvee aan dan strikt noodzakelijk. Het ondereind van hun veestapel insemineren ze overwegend met Belgisch Blauw. De laatste twee jaar komt ook het vleesras Aberdeen angus opzetten. Dit ras geeft overwegend lichtere kalveren zodat het afkalven makkelijker verloopt. 

Helft Nederland, helft buitenland
In de eerste helft van 2022 zijn ruim 426.000 kalveren geregistreerd in het Kalfvolgsysteem (KVS). In dit registratiesysteem komen de kalveren als ze het melkveebedrijf verlaten. Wekelijks gaan er dus ongeveer 16.000 Nederlandse kalveren van de melkveehouderij naar de kalverhouderij. In de eerste helft van 2022 zijn er nagenoeg evenveel kalveren (423.000) geïmporteerd vanuit het buitenland, gemiddeld dus ook zo’n 16.000 per week. Verreweg de meeste importkalveren (70%) komen uit Duitsland. Overige landen zijn Ierland (13%), Denemarken (6%), België (4%), Estland (3%) en Luxemburg (3%).

Bijdrage in opbrengst melk
De kalverhouderij draagt bij aan de omzet en aanwas van het melkveebedrijf door de afname van kalveren die geen functie hebben op het melkveebedrijf. Ook neemt de kalverhouderij grote hoeveelheden zuivelgrondstoffen af voor de voeding van de kalveren. Aangenomen wordt dat de kalverhouderij met de huidige melkprijzen 3 cent per liter bijdraagt in het melkgeld van een melkveehouder. Op een jaarlijkse melklevering van 800.000 liter is dat ongeveer 24.000 euro per bedrijf.

bron CBS 2021

3 procent broeikasgassen komt uit kalverhouderij

De kalverhouderij produceert 3 procent van alle broeikasgassen die voortkomen uit de veehouderij. Het betreft hier methaan, CO2 en lachgas. Met 75 procent stoot de rundveehouderij de meeste broeikasgassen uit. De varkenshouderij is goed voor 20 procent en de pluimveehouderij - evenals de kalverhouderij - voor circa 3 procent.

Eerste inseminaties in Nederland