64 jaar jong en beginneling met kalveren

Met de varkenshandel als belangrijkste bedrijfsonderdeel, is Jan Schutter ook actief als varkenshouder (zes bedrijven), akkerbouwer (650 hectare) en fokker van springpaarden. Hoewel de totale omzet van Handelshuis Schuttert in Ommen (Ov) rondom de 400 miljoen euro ligt, voelt hij zich vooral boer. Sinds kort heeft hij een nieuwe loot aan zijn bedrijf toegevoegd: “Werken met vee is toch het mooiste wat er is”, zegt hij aan het eind van het gesprek, als hem wordt gevraagd wat de echte reden is dat hij kalveren is gaan houden. Maar hoe het zover gekomen is dat varkensman Schuttert in de kalverhouderij stapt, heeft een heel praktische reden: 100 meter vóór zijn transportbedrijf en 200 meter achter zijn bedrijf, kwamen twee gemengde bedrijven te koop met melkkoeien en varkens. Nieuwe buren die willen ‘drentenieren’ kunnen wel eens lastig zijn, dus besloot hij de bedrijven te kopen. De vergunning omzetten naar alleen varkens zou veel tijd in beslag nemen. “We wilden snel aan de gang”, zegt hij. Daarom viel de keuze voor beide locaties op rosévleeskalveren met varkens.

Verbouwen ligboxenstallen
Het ene bedrijf gaat dienst doen als opfoklocatie (700 plaatsen), op het andere bedrijf komen 1.500 rosékalveren. Als alle oude ligboxenstallen op deze tweede locatie zijn omgebouwd (de vorige eigenaar hield 350 melkkoeien in meerdere stallen), er nieuwbouw is gepleegd en alle stallen voorzien zijn van een luchtwasser, kan hij op de tweede locatie drieduizend kalveren houden. Maar dat is iets voor de lange termijn. “Ik doe het wel met een compagnon”, verkleint hij zijn aandeel. “Beide fiftyfifty.” Zijn compagnon is Sander Schutmaat, een varkenshouder in de buurt waarmee hij al langer zaken doet.
Een ondernemersplan voor de vleeskalveren, hebben beide ondernemers niet. “We zijn begonnen met afbreken en bouwen van stallen. De eerste 450 starters heb ik in december gekocht. Of we ze voor jong of oud rosé houden, weten we ook nog niet. Dat zijn we nu aan het ontdekken.” Schuttert geeft aan dat hij veel ervaring heeft met varkens, maar in de kalverhouderij een onbekende is. G. van Beek & Zn bouwt de stallen. Eigenaar Gerard van Beek adviseert hem hoe de stallen en het stalklimaat het beste geregeld kunnen worden.
“Kijk, de houderij gaan we wel onder de knie krijgen. We kunnen dat met varkens en dat gaat ons ook met kalveren lukken. Daar hebben we ook goede jongens voor. Maar hoe ik geld moet verdienen met kalveren, dat weet ik nog niet.” Schuttert maakt momenteel zijn eerste berekeningen van de kosten en vergelijkt deze met de voergeldcontracten die in de markt gangbaar zijn: “Dan begrijp ik nog niet hoe we met kalveren geld gaan verdienen.”

Schaarste betaalt het beste
Het instapmoment in de kalversector lijkt echter goed gekozen. Vanuit de varkenshouderij weet de Overijsselse ondernemer dat schaarste het best betaalt. Dat was het afgelopen jaar duidelijk te zien. Varkenshouders hadden een topjaar achter de rug omdat er minder dieren gehouden worden. Ook in de vleeskuikensector ziet Schuttert hetzelfde fenomeen. Daar worden Nederlandse kuikens gehouden volgens één ster Beter Leven. Het gevolg hiervan is dat er in Nederland 30 procent minder kuikens gehouden worden, maar wel met goede rendementen. Nu de kalverhouderij krimpt, zou de schaarste in kalverplaatsen ook in het voordeel van kalverhouders kunnen werken, denkt Schuttert.
Dat kalverhouders in een betere onderhandelingspositie komen, vindt hij een goede zaak. Want alleen als slachterijen je nodig hebben, kunnen kalverhouders meer op “gelijke ooghoogte praten”, zoals hij dat noemt. Dat lukt niet als het aanbod structureel te hoog is. Van de andere kant hebben kalverhouders het ook zelf laten gebeuren dat een ander de regie neemt: “Als je zelf geen dieren en voer inkoopt en niet mee gaat in het dragen van risico in het eindproduct, dan moet je ook accepteren dat een ander het grootste deel van de winst incasseert.”

Herstructurering niet slecht
Toch wil Schuttert niet overkomen als iemand die alles beter weet. Want daarvoor kent hij de kalversector niet genoeg. Wel ziet hij dat een flinke herstructurering goed kan uitpakken. Achteraf gezien heeft de varkenshouderij baat gehad bij de uitbraak van varkenspest in 1997, en de slechte periode die daaruit volgde. “Vanaf toen hebben we geleerd om efficiënt te werken, om de opbrengst te verhogen door maximale technische resultaten en dit alles binnen een keten die efficiënt georganiseerd is. Ook het open houden van meerdere afzetkanalen, zoals naar Duitse slachterijen, speelt volgens hem een rol om de maximale opbrengst te realiseren.
Voor zo’n herstructurering staat de kalverhouderij nu ook. De ketengedachte - met sterke integraties - spreken hem aan. “Daardoor kan er makkelijker gestuurd worden op het aanbod. Bijvoorbeeld door leegstand te creëren. “Zoals ik al eerder zei: schaarste betaalt.” Toch zou Schuttert graag meer afzetkanalen zien in de kalverhouderij. Met een schuin oog kijkt hij over de grens naar Tonnies die onlangs een Duitse runderslachterij van Vion gekocht heeft. “Als die jongens zich meer op rosé en rund gaan richten, gaat er echt wat gebeuren.”