Aardverschuiving

Maar is dat waar? Wat immigratie betreft gaan we zeker meer naar rechts. Sociaal gaat het meer naar de linkerkant. Het is ook lastig waar je de PVV moet plaatsen. Wilders als premier zie ik zelf niet zo zitten. Geef mij dan maar een zakenkabinet: mensen met verstand van zaken die een ministerie aansturen en richting geven. Hopelijk zijn het dan niet meer de ambtenaren die het land besturen. Met een zakenkabinet kan de Tweede Kamer discussiëren en de brede politieke lijnen uitzetten. De vakministers kunnen het op de juiste manier inkoppen.

Op het gebied van immigratie komt er wat meer realiteitszin, mag ik hopen. Als er geen opvang is, kunnen we niet de hele wereld hier opvangen. Zeker niet met gelukszoekers, al kan ik me heel goed voorstellen dat mensen naar Europa trekken als ze in derde landen geen perspectief hebben. Migranten hebben we sowieso nodig om ons werk af te krijgen: in de land- en tuinbouw en bij hightech bedrijven zoals ASML. Het wrange is wel dat er in onze sector moeilijk gedaan wordt over arbeidsmigranten en voor expats de deur wagenwijd openstaat. Hoezo selectief?

In een eerdere column heb ik al aangegeven dat ik wel een ‘rood’ hart heb. Dat wil zeggen; als mensen niet voor zichzelf kunnen zorgen of het lastig hebben, dan moeten ze geholpen worden. Maar als ik ergens een pesthekel aan heb, dan is het aan luie profiteurs. Als je kúnt werken en je gaat liever met een uitkering op de A12 zitten, dan ben ik er wel klaar mee.

Naast migratie zal er ook wel een en ander gaan schuiven op het gebied van klimaat en stikstof. Dat we moeten werken aan een schonere wereld, is me helder. Maar laten we niet doorslaan. We willen onafhankelijk zijn van energie, maar jagen de voedselproductie de grens over. Vreemd. Vanuit onze land- en tuinbouw kunnen we juist bijdragen aan veel groene energie, waaronder biogas en zonne-energie via onze daken.

Op het gebied van voedselproductie zie ik ook een kentering ontstaan. In Italië met Malone en in Frankrijk met Macron. Zij vinden juist dat we meer voedsel moeten produceren in Europa. In Frankrijk worden de subsidies voor de biologische sector zelfs weer afgebouwd ten voordele van de reguliere landbouw. Dat Brussel nu nog met de erfenis van Timmermans zit met zijn green-deal, weerhoudt Europa er niet van om op dit thema naar rechts te schuifelen. Van de andere kant moeten we niet te ver naar rechts doorslaan. Er moeten stappen gezet worden naar duurzaamheid, ook in de reguliere landbouw.

Ik schrok overigens wel van de reactie van de verliezende politieke partijen na de verkiezingen. Alsof er een ramp over Nederland was uitgestort. We leven altijd nog in een democratie en de kiezer heeft gesproken. De kiezer wil dat er een andere wind gaat waaien. Laat de partijen dan daar invulling aan geven.

Tot slot wil ik nog even terugkomen op de Dag van het Kalf die wij op 10 november georganiseerd hebben. Ik maak me zorgen dat zelfs onze eigen Rabobank op het standpunt staat dat de helft minder kalveren in Nederland een goed plan is, inclusief een compleet andere bedrijfsvoering. Een bank die op de stoel van de politiek gaat zitten en de oren laat hangen naar de eerdergenoemde activisten op de A12… Gekker moet het niet worden. Ja, we moeten luisteren naar de maatschappij en daaraan acties verbinden. Maar nee, we moeten voorkomen dat een paar grote schreeuwers de wens van de totale maatschappij vertolken.

Beste Rabobank, er is ook nog iets als een stille meerderheid die gewoon goed en gezond voedsel wil, voldoende bestaanszekerheid en zorg voor de medemens. Laten we eens vaker naar deze groep luisteren.

Hans Luijerink

Voorzitter VVK