‘Kijk niet met menselijke bril naar relatie koe en kalf’

Het was het kalf van een Schotse hooglander die haar jong dit keer vlakbij een wandelroute had verborgen. Boswachter Mari de Bijl wijdde er een tweet aan: ‘Lekker laten liggen dus, deze knuffel! Houd afstand. De moeder komt het verzorgen’.

Ook de Wageningse dierenwelzijnsonderzoeker Hans Hopster constateert dat burgers nog vaak met een menselijke bril kijken naar de relatie tussen een pasgeboren kalf en zijn moeder, terwijl het verlaten van een kalf bij het natuurlijke gedrag van een koe hoort.

In 2016 heeft Hopster over dit fenomeen een onderzoek gepubliceerd. Een wezenlijk verschil met mensen is dat een kalf bij de geboorte relatief goed ontwikkeld is, concludeert hij. Koeien onderhouden daardoor na de geboorte een relatief afstandelijke relatie met hun kalf.

Nadat het kalf in afzondering is geboren, gaat de moeder terug naar de kudde om te eten en blijft het kalf in dekking liggen om een paar keer per dag gevoed te worden. Na circa vijf dagen gaat ook het kalf mee naar de kudde. Het kalf trekt daarin vooral op met leeftijdsgenoten, terwijl een ‘oppasmoeder’ de wacht houdt. Ook hier bezoekt de moederkoe enkele keren per dag het kalf om het te zogen.

Bovengenoemd gedrag geldt vooral voor koeien die in nauw contact staan met de natuur, stelt Hopster. Melkkoeien zoals wij die nu kennen, zijn volgens hem als gevolg van domesticatie minder gevoelig geworden voor de prikkels van het kalf. Nadat het jong geboren is, wordt het moedergedrag in stand gehouden door prikkels van het jong. Als deze prikkels ontbreken, dooft het moedergedrag snel uit.

Foto: Mari de Bijl